Popularny lek przeciwzakrzepowy na raka. Działanie zauważono u pacjentów onkologicznych i potwierdzono w nowych badaniach

Leki przeciwzakrzepowe to środki zapobiegające powstawaniu zakrzepów krwi, które stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia.

Powstanie zakrzepu stwarza możliwość jego oderwania i w konsekwencji do zawału serca, udaru niedokrwiennego mózgu czy zatorowości płucnej. Są często przepisywane pacjentom szpitalnym, gdyż zmniejszają ryzyko takich powikłań po zabiegach chirurgicznych czy stosowanych terapiach. Przyjmuje się je także w różnych chorobach i stanach, np. w przypadku występowaniu czynników ryzyka zakrzepicy i unieruchomieniu.

Leczenie przeciwzakrzepowe często stosuje się także u [polecany], którzy są zagrożeni rozwojem zakrzepicy. Jak zaobserwowali niedawno naukowcy, pacjenci z nowotworami trzustki, żołądka i jelita grubego stosujący takie leczenie za pomocą leku o nazwie warfaryną żyli znacznie dłużej niż ci, którzy przyjmowali inne antykoagulanty.

Warfaryna (inaczej kumadyna) została po raz pierwszy dopuszczona do zastosowania leczniczego w 1954 roku. Od tego czasu stała się jednym z głównych środków przeciwkrzepliwych na świecie. Warfaryna jest jedną z pochodnych kumaryny, roślinnego związku o działaniu blokujących przemiany witaminy K do postaci zredukowanej, aktywującej niektóre czynniki krzepnięcia krwi. Działa na krew rozrzedzająco i zapobiega jej nadmiernej koagulacji.

Zobacz też: Pierwsze objawy niedoboru witaminy K widać na skórze

Odkrycie antyrakowego działania kumadyny miało niespodziewany charakter i pojawiło się w trakcie badania mechanizmów regulacji ferroptozy na Uniwersytecie Columbia (UC). Jest to proces śmierci komórkowej odkryty niedawno przez chemika z UC, dr Brenta Stockwella, oraz innych naukowców. Do niszczenia komórek raka w procesie tym niezbędne są jony żelaza.

Aby dowiedzieć się więcej na temat regulacji ferroptozy, zespół naukowców z tej uczelni przebadał DNA w ludzkich komórkach czerniaka. W efekcie obok tych odkrytych wcześniej genów zidentyfikowano całkiem nowy o symbolu VKORC1L1. Okazał się on silnym czynnikiem hamującym ferroptozę, czyli jej inhibitorem. Jego brak uwrażliwiał natomiast komórkę na proces śmierci w wyniki ferroptozy.

Aktywność odkrytego genu ma kliniczne konsekwencje. Wykazano, że osoby o jego niskiej aktywności żyły dłużej niż pacjenci, u których była ona większa. Ponieważ warfaryna także jest inhibitorem genu VKORC1L1, naukowcy postanowili zbadać jego potencjał jako leku antynowotworowego.

Badanie przeprowadzone na hodowlanych liniach komórek ludzkich i na organizmach myszy dowiodło, że warfaryna zatrzymuje zdolność guzów do zakłócania mechanizmu samozniszczenia, czyli je ułatwia. Są one inicjowane w organizmie w przypadku wykrycia mutacji genetycznych lub innych nieprawidłowości.

– Nasze badania sugerują, że warfaryna, która jest już zatwierdzona przez FDA, mogłaby być poddana zmianie przeznaczenia, by leczyć różne rodzaje nowotworów, w tym raka trzustki – powiedział dr Wei Gu, kierownik badań z Uniwersytetu Columbia (UC).

Jak wykazano, lek uwrażliwiał ludzkie komórki raka trzustki na proces ferroptozy i silnie hamował wzrost guzów w mysim modelu tego raka. Korzyści ze stosowania warfaryny mogą dotyczyć też jednak innych typów nowotworów niż tylko te zlokalizowane w trzustce czy żołądku – przypuszczają badacze. Odkryli przy tym, że wspomniany gen jest bezpośrednim celem działania innego genu, p53. To znany czynnik hamującym wzrost guzów, który jest zmutowany w połowie przypadków nowotworów. Działanie warfaryny mogłoby więc stanowić rodzaj „obejścia” problemu. Byłoby to szczególnie pomocne w przypadku nowotworów opornych na dotychczasowe leczenie.

– Ponieważ warfarynę stosowano szeroko w klinicznym leczeniu pacjentów z nowotworami, uważamy, że mogłaby być wkrótce przebadana jako lek antyrakowy, szczególnie w przypadku guzów o wysokiej ekspresji genu VKORC1L1 – powiedział dr Gu.

W Polsce dostępny jest tylko jeden lek z warfaryną w dwóch dawkach (Warfin) i nie ma żadnych zamienników. Innym popularnym lekiem, który często stosowany jest w Polsce, jest jednak podobna pochodna kumaryny – acenokumarol. Działanie obu środków jest analogiczne, choć w przypadku acenokumarolu pojawia się szybciej i trwa krócej.

Źródło: Common blood thinner may double as cancer therapy Medical Xpress