Koklusz
Koklusz to określenie choroby zakaźnej, znanej jako krztusiec. Jest to zapalenie tchawicy i oskrzeli wywołane przez bakterie, które wytwarzają też toksyny osłabiające układ odpornościowy. Do powikłań kokluszu należy zapalenie płuc. Najczęściej występuje u dzieci w pierwszych latach życia, choć chorować mogą dorośli. By przeciwdziałać zachorowaniom, od 2. miesiąca podaje się szczepionkę DTP (przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi).
Zołzy
Choć zołza funkcjonuje jako określenie nieprzyjemnej osoby płci żeńskiej, w dawnej medycynie była to gruźlica węzłów chłonnych, inaczej skrofuły lub skrofuloza. Zapalenie dotyka węzły chłonne, m.in. w okolicach szyi i głowy, nadobojczykowe czy zlokalizowane w pachach i pachwinach, co objawia się ich powiększeniem. To najłagodniejsza, pozapłucna postać gruźlicy – choroby zakaźnej, która obecnie zagraża Polakom bardziej niż we wcześniejszych dekadach.
Zimnica
Kiedyś słowa zimnica używało się na określenie malarii – zakaźnej choroby pasożytniczej, wywoływanej przez zarodźce malarii. Są one przenoszone przez tropikalne komary, które nie występują w naszej strefie klimatycznej. Chorobą można jednak zarazić się podczas podróży w rejony subtropikalne i tropikalne. Pierwszą szczepionkę przeciwko malarii zatwierdzono dopiero w 2021 roku, nie jest jednak jeszcze dostępna w Polsce.
Kaduk
Kaduk jest dawną nazwą padaczki, inaczej epilepsji, choć w obowiązującym języku prawniczym to spadek pozostawiony bez dziedziców. Dawniej tak nazywano też diabła, a chorobę przez długi czas utożsamiano z klątwami i opętaniem, choć nazywano także „świętą” lub „wielką” chorobą. Napady drgawek i upadania, nazywane też chorobą świętego Walentego (choć miała też rekordowo wielu innych patronów), miały niezrozumiałe pochodzenie aż do lat 70. XIX wieku, gdy odkryto ich źródło w zaburzeniach pracy mózgu i opracowano metody skutecznego ich leczenia.
