Rak płuca
Rak płuca jest najczęstszym nowotworem złośliwym oraz stanowi najczęstszą przyczynę śmierci u mężczyzn. Rocznie umiera n niego 1,6 mln osób na świecie. Głównym czynnikiem rozwoju tego nowotworu jest palenie papierosów zarówno czynne, jak i bierne, a także obciążenia genetyczne oraz zanieczyszczenie środowiska.
Do najczęstszych objawów raka płuc należy kaszel, duszność, świszczący oddech (jak u astmatyków), chrypka, ból i ucisk w klatce piersiowej i krwioplucie. Objawy te mogą pojawić się dopiero w zaawansowanym stadium raka, początkowo nie dając specyficznych symptomów. Szczególnie nie są one specyficzne w przypadku palaczy, którzy kaszel i duszności odczuwają bardzo często i nie utożsamiają tych objawów ze stanem chorobowym.
Rak płuca najczęściej daje przerzuty do węzłów chłonnych, kości, wątroby i mózgu. Diagnostyka polega na przeprowadzeniu dokładnego wywiadu lekarskiego, badań RTG klatki piersiowej i tomografii komputerowej, a także badań krwi: morfologii, markerów nowotworowych CAE i CA 125 oraz badania ogólnego moczu. W celu oceny zaawansowania raka przeprowadza się badanie cytologiczne plwocin i bronchoskopię (pobranie próbek materiału z dróg oddechowych).
Pacjentów z rakiem płuca w zaawansowanym stadium poddaje się leczeniu radykalnemu lub paliatywnemu, natomiast w innych przypadkach stosuje się chemioterapię, a w ostatnich latach również immunoterapię, która jednak w Polsce nie jest refundowana.
Rak jamy ustnej
Rak jamy ustnej jest nowotworem złośliwym częściej występującym u mężczyzn niż u kobiet. Ryzyko zachorowania na niego u mężczyzn wzrasta już po 40. roku życia, a głównym czynnikiem ryzyka jest palenie papierosów oraz zakażenie wirusem HPV.
Objawy raka jamy ustnej początkowo przypominają zapalenie jamy ustnej przez co mogą być zignorowane. Najbardziej charakterystycznym objawem jest najpierw niewielka, a następnie powiększająca się i utrzymująca się zmiana na wardze, dziąśle, błonie śluzowej policzka lub języku. Może mieć ona postać bolesnej czerwonej lub białej plamki, owrzodzenia, zgrubienia lub guzka. Inne objawy to mrowienie i drętwienie języka, ślinotok, szczękościsk, nieprzyjemny zapach z ust.
Diagnostyka polega na przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego i fizykalnym zbadaniu zmiany. Następnie lekarz może zlecić badania obrazowe takie jak tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny, a także badanie histopatologiczne pobranego fragmentu zmiany.
Podstawą leczenia jest chirurgiczne usunięcie zmiany, a także zastosowanie chemioterapii i radioterapii. Ze względu na zwykle późne wykrycie zmian rokowania nie są dobre. W przypadku małych zmian poniżej 4 cm wskaźnik pięcioletniego przeżycia wynosi 90 proc., ale przy większych zmianach spada do 40 proc.
Mężczyźni nie chcą rozmawiać o raku głównie z powodu pokutującego przekonania, że prawdziwy mężczyzna nie choruje, a dbanie o zdrowie i przeprowadzanie badań to okazywanie słabości.
