Różyczka – objawy, szczepienie i leczenie. Sprawdź, jak przebiega różyczka u dzieci i dlaczego różyczka w ciąży jest niebezpieczna!

Ewa Zwolak
Ewa Zwolak
Różyczka jest chorobą zakaźną o etiologii wirusowej. Dotyczy ona przede wszystkim wieku dziecięcego.
Różyczka jest chorobą zakaźną o etiologii wirusowej. Dotyczy ona przede wszystkim wieku dziecięcego. 123rf.com
Różyczka (łac. rubella) jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirus różyczki, którym można zakazić się drogą kropelkową. Szczyt zachorowania na nią przypada na późną zimę i wczesną wiosnę. Wyróżnia się dwa rodzaje różyczki: wrodzoną i nabytą. Różyczka wrodzona powstaje w wyniku zakażenia dziecka przez matkę w życiu płodowym. W większości przypadków mamy do czynienia z różyczką nabytą, którą można zakazić się drogą kropelkową. Okres wylęgania się choroby trwa 2-3 tygodnie. Charakterystyczne objawy różyczki to: powiększenie węzłów chłonnych, podwyższona temperatura ciała, złe samopoczucie i plamista lub plamisto-grudowa wysypka skórna, której towarzyszy uporczywy świąd. Szczególnie niebezpieczna jest różyczka w ciąży, bowiem może ona prowadzić do poronienia lub wad rozwojowych dziecka. W Polsce obowiązują obowiązkowe szczepienia przeciw różyczce, które podawane są w szczepionce skojarzonej 3w1.

Różyczka jest chorobą dobrze zbadaną i opisaną w literaturze medycznej. Odkryło ją dwóch niemieckich naukowców dopiero w latach 40. ubiegłego stulecia. Obecnie dzięki obowiązkowym szczepieniom ochronnym skuteczne udało się wyeliminować, powszechne jeszcze w latach 70. XX wieku, ogniska epidemiologiczne różyczki.

Różyczka – objawy

Różyczka to choroba wywoływana przez wirus różyczki, którym można zakazić się przede wszystkim drogą kropelkową. Charakteryzuje się ona wysoką zaraźliwością. Większość zanotowanych przypadków tej choroby zakaźnej to różyczka u dzieci, która przebiega stosunkowo łagodnie. Szczyt zachorowania na różyczkę przypada na późną zimę i wczesną wiosnę, a okres wylęgania się choroby po zakażeniu trwa 2-3 tygodnie.
Różyczka charakteryzuje się przebiegiem kilkufazowym ze zróżnicowanymi symptomami towarzyszącymi. Najpowszechniejsze objawy różyczki to:

  • Pogorszenie samopoczucia.
  • Ogólne osłabienie organizmu.
  • Podwyższona temperatura ciała.
  • Utrata łaknienia.
  • Bóle stawowe.
  • Zapalenie gardła i zapalenie spojówek.
  • Powiększenie węzłów chłonnych.
  • Plamista lub grudkowo-plamista wysypka skórna, która występuje: na twarzy (głównie za uszami) i tułowiu, a następnie pojawia się także na kończynach. Często towarzyszy jej uporczywy świąd. Wysypka najczęściej znika po 2-3 dniach i nie pozostawia po sobie przebarwień.

Czy wiesz że...Wirus różyczki występuje powszechnie na całym świecie. Według Danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego w 2017 r. w krajach UE zanotowano 696 przypadków zachorowania na tę chorobę zakaźną. Przy czym aż 71% zachorowań dotyczyła Polski, z czego ok. 45% to dzieci do lat 5., u których różyczka przebiega stosunkowo łagodnie.

Jak wygląda różyczka?

Pierwsze objawy różyczki mogą być mylone z grypą lub przeziębieniem. Zwykle można zaobserwować: gorączkę, brak apetytu, złe samopoczucie i ogólne osłabienie organizmu. Po kilku dniach od wystąpienia tych symptomów na skórze mogą pojawić się małe, czerwone plamki, które przeradzają się w plamistą lub grudkowo-plamistą wysypkę. Występuje ona przede wszystkim na twarzy, tułowiu, nogach i rękach. Niekiedy może się ona pojawić również na języku i błonie śluzowej gardła. Wysypka przy różyczce znika samoistnie po kilku dniach i nie pozostawia po sobie przebarwień.

Różyczka u dzieci i niemowląt – przebieg

Różyczka u dzieci przybiera postać łagodnej choroby z towarzyszącą gorączką i wysypką. Powikłania po tej chorobie w przypadku dzieci występują bardzo rzadko. Przed wprowadzeniem obowiązkowych szczepień ochronnych różyczka dotykała w głównej mierze dzieci do lat 13. Przebycie choroby gwarantuje całkowitą odporność. Co istotne, różyczka u dzieci niekiedy może przebiegać bezobjawowo lub jej objawy mogą być na tyle niespecyficzne, że można je pomylić z innymi zakażeniami wirusowymi.

Szczepionka - odra, świnka, różyczka

Najskuteczniejszą metodą zapobiegania różyczce są szczepienia ochronne, które podaje się w szczepionce skojarzonej 3w1, która nazywana jest szczepionką MMR. Jej nazwa pochodzi od angielskich nazw trzech chorób zakaźnych: odry (meales), świnki (mumps) i różyczki (rubella). W Polsce szczepionka ta jest obowiązkowa dla dzieci, a co za tym idzie – refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Jej pierwsza dawka podawana jest w 13-14 miesiącu życia dziecka, a druga – w 10 roku.

Przeciw odrze, śwince i różyczce mogą zaszczepić się również osoby dorosłe, jednakże muszą one za nią zapłacić z własnej kieszeni (koszt szczepionki MMR wynosi ok. 100-150 zł). Podstawowym wskazaniem do wykonania takiej szczepionki jest brak dwóch dawek szczepienia w dzieciństwie. Jest to zalecane w szczególności osobom, które mają częsty kontakt z dziećmi (np. przedszkolankom), a także kobietom, które planują ciążę.

Przeczytaj również:

Różyczka w ciąży – czym może grozić?

W większości przypadków różyczka jest łagodną chorobą wirusową, której towarzyszy gorączka i wysypka plamista o bladoróżowym kolorze. Jednakże niekiedy może być ona niebezpieczna. Mowa tu w szczególności o różyczce w ciąży (zwłaszcza w 4. pierwszych miesiącach), która wiąże się z wysokim ryzykiem wystąpienia powikłań u płodu. W wyniku wystąpienia różyczki u kobiety w ciąży może dojść do transmisji wirusa z matki na dziecko. Wówczas występuje tzw. różyczka wrodzona, która nieuchronnie prowadzi do poważnych powikłań.
Najczęstsze powikłania u dziecka w przypadku różyczki w ciąży to:

  • Głuchota wrodzona.
  • Wady serca.
  • Wady wzroku – zaćma, jaskra, niedowidzenie.
  • Wady układu krwionośnego.
  • Wady układu naczyniowego.
  • Zaburzenia neurologiczne.
  • Małogłowie.
  • Upośledzenia umysłowe.
  • Zapalenie wątroby, nerek lub śledziony.
  • Skaza małopłytkowa.
  • Plamiste zmiany skórne.

Piotr Gryglas o tym, dlaczego różyczka jest niebezpieczna dla kobiet w ciąży:


Czy wiesz że...Różyczka u dorosłych charakteryzuje się znacznie poważniejszym przebiegiem niż różyczka u dzieci. Co ciekawe, znacznie częściej chorują na nią mężczyźni. Wynika to z tego, że w Europie ok. 70% kobiet posiada przeciwciała przeciw antygenom różyczki. Dzięki obowiązkowym szczepieniom ochronnym udało się wyeliminować ogniska epidemiologiczne tej choroby zakaźnej!

Różyczka – jak leczyć?

Leczenie przyczynowe różyczki nie istnieje, ponieważ choroba ta ma podłoże wirusowe. Osobom zmagającym się z różyczką podaje się jedynie leki, które mają na celu złagodzić dotkliwość objawów tej choroby. Zazwyczaj są to niesteroidowe leki przeciwzapalne, które działają m.in. przeciwgorączkowo.

Zobacz również:

Źródła:

  1. Dontigny L., Arsenault M.Y., Martel M.J.: Rubella in pregnancy. SOGC clinical practice guidelines No 203, 2008. J. Obstet. Gynaecol. Can. 2008; 30: 152–158.
  2. Drutz J., Różyczka. Pediatria po Dyplomie. 2011; 15: 69-71.
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia