Antykoncepcja hormonalna może być lekiem! Tabletki antykoncepcyjne można przyjmować nie tylko w celu zapobiegania nieplanowanej ciąży

Antykoncepcja hormonalna uważana jest za najskuteczniejszą metodę zapobiegania niechcianej ciąży (nawet 99 proc. skuteczności), dlatego jest ona najczęściej stosowana przez kobiety aktywne seksualnie. Można ją przyjmować już od wieku nastoletniego aż po menopauzę. Do metod tego rodzaju należą:

• tabletki antykoncepcyjne,
• zastrzyk antykoncepcyjny,
• krążek dopochwowy,
• plastry antykoncepcyjne,
• implant antykoncepcyjny,
• wkładka antykoncepcyjna (tzw. spirala).

Związki hormonalne zawarte w tych produktach zatrzymują owulację i zagęszczają śluz, wydzielany przez szyjkę macicy, co uniemożliwia zapłodnienie.

Czytaj też: Terapia hormonalna a ryzyko raka piersi. Jeśli ją stosujesz, przeczytaj. Naukowcy wykazali nieco większe ryzyko m.in. dla minipigułek

Jednak stosowanie pigułek antykoncepcyjnych może przynieść również wiele innych korzyści takich jak regulacja cyklu menstruacyjnego czy złagodzenie objawów PMS (napięcia przedmiesiączkowego) oraz bolesnych miesiączek. Antykoncepcja może też leczyć, reguluje bowiem poziom hormonów, dzięki czemu ułatwia walkę z endometriozą, niweluje zmiany trądzikowe czy nadmierne owłosienie.

Pigułki antykoncepcyjne oraz inne środki hormonalne zawierają syntetyczne hormony: estrogeny i progesteron, które są odpowiednikami naturalnych, wytwarzanych w czasie trwania cyklu miesiączkowego. Pomiędzy stosowaniem kolejnych opakowań produktu, które zwykle zawierają 28 tabletek (w przypadku preparatu dwuskładnikowego), zalecane jest zrobienie siedmiodniowej przerwy. W tym czasie pojawia się tzw. krwawienie z odstawienia. Dzięki temu dokładnie wiemy, kiedy pojawi się okres, a cykle są regularne.

Sprawdź: Te pomysły na zdrowie i leczenie są odradzane przez lekarzy

Jednak przerwa na okres nie jest konieczna i można jej nie robić, tylko zacząć brać tabletki z kolejnego opakowania, co spowoduje, że okres będzie zahamowany i krwawienie nie wystąpi. Jest to pomocne, gdy planujemy jakieś wydarzenie np. wyjazd czy ślub i nie chcemy w tym czasie odczuwać nieprzyjemnych dolegliwości związanych z krwawieniem menstruacyjnym. Dzięki temu możemy nie mieć okresu nawet przez 2-3 miesiące. Po tym czasie zaleca się jednak powrót do właściwego schematu przyjmowania tabletek, ponieważ w przypadku ciągłego stosowania środków antykoncepcyjnych mogą pojawić się tzw. krwawienia lub plamienia śródcykliczne w nieoczekiwanym momencie.

Czytaj także: Nie będzie tabletki „dzień po” bez recepty? Wniosek nie uzyskał większości głosów

Endometrioza to choroba, w przebiegu której endometrium, czyli wyściółka błony śluzowej macicy, pojawia się i rozrasta w innych częściach ciała. Stan zapalny z tym związany powoduje bardzo bolesne miesiączki oraz nieprzyjemne objawy PMS. Dzięki zatrzymaniu miesiączek antykoncepcja nie leczy, ale łagodzi te uciążliwe objawy. Pozwala również zapobiegać rozwojowi torbieli jajników.

Zahamowanie krwawień pozwala też uniknąć zbyt obfitych miesiączek, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko wystąpienia niedokrwistości (anemii), którą może powodować zbyt duża utrata krwi. Brak okresu to również brak PMS, czyli napięcia przedmiesiączkowego, a więc zniwelowanie objawów takich jak bolesność piersi, wzdęcia, przyrost masy ciała, trądzik, które są wywoływane przez duże wahania hormonalne.

Wiele młodych dziewczyn już w wieku nastoletnim stosuje tabletki antykoncepcyjne w celu łagodzenia rozległych zmian trądzikowych, których nie da się zniwelować za pomocą innych leków czy maści przeciwtrądzikowych.

Antykoncepcja dzięki regulacji hormonów może także zahamować nadmierny wzrost włosów wywołany działaniem endrogenów, czyli męskich hormonów płciowych. Hirsutyzm, czyli nadmierne owłosienie może pojawiać się u kobiet nad górną wargą, na brodzie, klatce piersiowej, plecach czy wewnętrznej stronie ud.

Zobacz: Tabletki antykoncepcyjne i depresja – zagrożenie rośnie zwłaszcza u młodych kobiet. Zobacz też nowe ustalenia na temat wieloletniego ryzyka

Tabletki antykoncepcyjne złagodzą również objawy zespołu policystycznych jajników (PCOS), takie jak bolesne i nieregularne miesiączki, nadmierne owłosienie czy trądzik, które podobnie jak hirsutyzm wywołuje brak równowagi hormonalnej i nadmierna ilość męskich hormonów.

Tabletki antykoncepcyjne dostępne są wyłącznie na receptę i stosowane pod ścisłą kontrolą lekarza. Jeśli kobieta przestrzega zaleceń i nie zapomina o regularnym przyjmowaniu tabletek, to są one jak najbardziej skuteczne i bezpieczne.

Należy jednak pamiętać, że skuteczność pigułek mogą osłabiać np. niektóre antybiotyki, leki przeciwpadaczkowe, przeciwgruźlicze oraz antydepresyjne. Dlatego w czasie wizyty u lekarza należy poinformować go o wszystkich przyjmowanych przez siebie środkach, również tych kupowanych bez recepty.

Ze względu na to, że tabletki antykoncepcyjne ingerują w układ hormonalny kobiety, nie zawsze stosowanie ich jest bezpieczne. Przeciwwskazaniami do stosowania pigułek antykoncepcyjnych jest nowotwór, choroba zakrzepowo-zatorowa, krwawienia z dróg rodnych niezwiązane z miesiączką, ciąża oraz jej podejrzenie, nieleczone nadciśnienie tętnicze, choroby wątroby. Antykoncepcji dwuskładnikowej nie mogą stosować również kobiety palące papierosy oraz zmagające się z migreną.

Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne są niewskazane w przypadku kobiet karmiących piersią, palących papierosy po 35. roku życia, otyłych lub z nadwagą, chorujących na cukrzycę, raka piersi, jajnika, trzonu macicy i odbytnicy. W przypadku tych kobiet polecane są tabletki jednoskładnikowe (tzw. minipigułki), które jednak wywołują wiele skutków ubocznych takich jak nudności, bóle głowy i brzucha, obniżenie libido czy zwiększenie masy ciała.

Właściwą metodę antykoncepcji hormonalnej zawsze indywidualnie ustala lekarz po przeprowadzeniu wnikliwego wywiadu oraz na podstawie badania ginekologicznego, badania piersi i pomiaru ciśnienia tętniczego. W razie konieczności zleca on również wykonanie innych niezbędnych badań.

ZOBACZ: Skala Pearla, czyli wskaźnik skuteczności antykoncepcji